Αρθρωτικές Διαταραχές

Με τον όρο Αρθρωτικές Διαταραχές εννοούμε τη δυσκολία ενός ατόμου να προφέρει καθαρά κάποιους ήχους της ομιλίας. Στη συγκεκριμένη διαταραχή, το παιδί ή ο ενήλικας, διαλέγει σωστά τον εκάστοτε ήχο που πρέπει να χρησιμοποιήσει αλλά δεν μπορεί να τον εκφέρει σωστά. Οι ήχοι αυτοί, ή αλλιώς "φωνήματα" στη συνηθέστερη μορφή τους μπορεί να:

• αντικαθίστανται με κάποιο άλλο φώνημα: Το /s/ γίνεται /θ/ (π.χ. σούπα - θούπα)
• αλλοιώνονται: αντί για /ρ/ λέει ένα ήχο που μοιάζει με /γι/ (π.χ. ρόδα - γιόδα)
• παραλείπονται: Δεν υπάρχουν μέσα στις λέξεις του (π.χ. παράθυρο - παάθυο)
• απλοποιούνται μέσα σε σύμπλεγμα: (π.χ. βλέπω - λέπω).

 Οι διαταραχές της άρθρωσης μπορεί να οφείλονται σε κάποια

1. οργανική αιτία: για παράδειγμα την απώλεια ακοής, σχιστία (χειλιών ή/και υπερώας) ή κάποια άλλη δομική ανωμαλία των αρθρωτών (υπερτροφική γλώσσα, κοντός χαλινός κλπ)
2. λειτουργική ανωμαλία: πρόκειται δηλαδή για αδυναμία ή κακό μυικό έλεγχο των αρθρωτών (π.χ. αδυναμία να βγάλει τη γλώσσα έξω ή να την σηκώσει ψηλά στον ουρανίσκο κλπ)

Πότε όμως μιλάμε για διαταραχή της άρθρωσης; 

Όπως και σε όλες τις περιπτώσεις που παρουσιάζεται κάποια δυσκολία, για να πούμε ότι πρόκειται για διαταραχή θα πρέπει η δυσκολία αυτή να επιμένει πέραν των φυσιολογικών ορίων κατάκτησης της ικανότητας που επιρρεάζεται. Έτσι και για τις διαταραχές της άρθρωσης, θα πρέπει να καθορίσουμε ποια είναι τα φυσιολογικά όρια κατάκτησης των φωνημάτων. Ο παρακάτω πίνακας αναφέρει αναλυτικά σε ποια ηλικία κατακτώνται όλα τα φωνήματα της ελληνικής γλώσσας:

Η αξιολόγηση των αρθρωτικών διαταραχών γίνεται από λογοθεραπευτές. Πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία κατά την οποία συλλέγονται διάφορα δείγματα ομιλίας (περιγραφή, επανάληψη, ανάγνωση, αφήγηση, αυθόρμητη ομιλία) και έπειτα αναλύονται προσεκτικά.

Σκοπός αυτής τη ενδελεχούς ανάλυσης είναι 

• να προσδιοριστεί εάν υπάρχει όντως διαταραχή
• να διαφοροδιαγνωσεί από κάποια παρόμοια διαταραχή (π.χ. Φωνολογική διαταραχή, Απραξία)
• να σχεδιαστεί το πλάνο θεραπευτικής προσέγγισης
• να καθοριστεί το αρχικό επίπεδο το οποίο θα λειτουργεί ως "μέτρο σύγκρισης" για την εξέλιξη της θεραπείας.

 Σε όλες τις περιπτώσεις, ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να σχεδιάσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα κατάλληλα προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε περιστατικού, λαμβάνοντας υπόψιν του τις αδυναμίες και τις δεξιότητές του, τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά του καθώς και περιβαλλοντικούς και πολιτισμικούς παράγοντες που μπορεί να συντρέχουν.

Εάν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας ή κάποιο άλλο άτομο στην οικογένειά σας παρουσιάζει κάποια αρθρωτική διαταραχή απευθυνθείτε στο λογοθεραπευτή σας.